Nazwa łacińska: Lasius umbratus
Nazwa zwyczajowa: Podziemnica cieniolubna
Wielkość: 7-8mm Kolor: jasnobrązowy, miejscami wpadający w żółć
Sposób zakładania gniazda: pasożyt
Rójka: koniec czerwca – początek września
Biotop: łąki, lasy, tereny piaszczyste
Cechy charakterystyczne: mocno wcięty tył głowy, jasne, żółtawe odnóża, mały odwłok, głowa szersza od tułowia
Gatunki podobne: L. fuliginosus – połyskująco czarna, jedynie końce odnóży żółtawe, mniejsza głowa L. flavus – masywniejsza, znacznie większy odwłok, węższa głowa L. brunneus – nieco ciemniejsza, masywniejsza, głowa mniej wcięta, równa szerokości tułowia, większy odwłok.
Adopcja: Lasius niger, najlepiej kokony z kilkoma robotnicami (nie umie otwierać kokonów)
Uwagi: Mrówka cenna w prywatnych hodowlach, z uwagi na łatwość dostępu do robotnic w razie potrzeby adopcji kartonówki. Robotnice w naturze są bardzo skryte i trudno odkryć ich gniazdo, a co dopiero złapać robotnice do adopcji. Adopcję podziemnicy najlepiej przeprowadzać na 2-3 młodych robotnicach L. niger i kilkudziesięciu kokonach tegoż gatunku. Z naturalnego gniazda L. niger podbiera się kilkadziesiąt kokonów oraz kilka, najlepiej młodych robotnic. Kokony umieszcza się w probówce z królową podziemnicy na kilka godzin, żeby przesiąkła ich zapachem, a następnie dodaje robotnice, które wyczuwając zapach własnych poczwarek, nie atakują królowej. Wymaga dużej wilgotności gniazda. Lasius umbratus posiada kilka bardzo podobnych do siebie gatunków bliźniaczych.